رابطه بین پوشش گیاهی و رخساره های ژئومرفولوژیکی در منطقه زیرکوه خراسان جنوبی

تحقیق حاضر در شهرستان زیرکوه در استان خراسان جنوبی واقع در 170 کیلومتری شمال شرقی شهرستان بیرجند جهت مطالعه رابطه بین پوشش گیاهی و رخساره¬های ژئومرفولوژی منطقه انجام شد. ابتدا برای ارزیابی بهتر جوامع گیاهی در منطقه نقشه واحد کاری تهیه گردید. سپس با استفاده از نقشه¬های تهیه شده و بازدیدهای صحرایی نسبت به شناسایی و تفکیک تیپ¬های گیاهی اقدام شد. نمونه برداری به روش تصادفی سیستماتیک با توجه به وسعت واحدکاری و تیپ¬های گیاهی موجود در 3 تا 5 ترانسکت 100 متری انجام شد. به طوری که در طول هر ترانسکت در فواصل هر 10 متر یک پلات انداخته شد و در هر پلات فهرست گونه¬های غالب، ترکیب گیاهی و درصد تاج پوشش آنها تعیین شد. با توجه به وسعت واحدکاری در هر واحد بین 1 تا 3 نمونه خاک از عمق 0 تا 30 سانتی¬متری برداشت و فاکتورهای خاک شامل، درصد شن، سیلت، رس،ph،ec، فسفر، پتاسیم به روش¬های استاندارد آزمایشگاهی اندازه¬گیری شد. تعیین مهم¬ترین عوامل موثر بر پراکنش تیپ¬های¬گیاهی و بررسی ارتباط بین عوامل خاکی، ژئومرفولوژیکی و پوشش¬گیاهی موجود در منطقه با استفاده از تجزیه مؤلفه¬های اصلی (pca) با استفاده از نرم افزارpc-ord نسخه 4.1 انجام شد. نتایج نشان داد که بین عوامل خاکی درصد شن، سیلت و مقدار پتاسیم و از ویژگی¬های ژئومرفولوژی ارتفاع و شیب نقش عمده¬ای در استقرار و پراکنش تیپ¬های گیاهی منطقه داشتند. تاثیر عوامل خاکی بر پراکنش گیاهان بیشتر از عوامل توپوگرافی در منطقه بود. به طوری که در مناطق هموار و دشتی تیپ¬های گیاهی بیشتری و متنوع¬تری نسبت به ارتفاعات کوهستانی وجود داشت و در واحدهای کوهستانی بسیار مرتفع تیپ¬های گیاهی خاصی وجود داشت.